De Koude Oorlog

De Koude Oorlog is de benaming van het confl ict tussen de westelijke en de communistische wereld na de Tweede Wereldoorlog. De Koude Oorlog heeft geleid tot een bewapeningswedloop, gevoed door ideologische tegenstellingen en intimidatie. Volgens de communistische interpretatie was de ontspanning een overgangsfase van Koude Oorlog naar vreedzame coëxistentie, maar in feite niets anders dan de voortzetting van de strijd tussen socialisme en imperialisme. Moskou slaagde erin de Westerse wereld een hele reeks Russische begrippen te doen aanvaarden, zoals ‘vredespolitiek’, ‘ontspanning’, ‘vreedzame coëxistentie’ en ‘antizionisme’. De koers van de Socialistische Internationale vervaagde het onderscheid tussen democratische en totalitaire landen. Wie de Oost-West tegenstelling niet als principiële tegenstelling tussen vrijheid en onvrijheid
begreep, holde de wil om de democratische waarden te verdedigen uit. Socialistische leiders als Willy Brandt brachten het anticommunisme in diskrediet. De liquidatie van de sociaaldemocratie in de jaren 1948 en 1949 in alle Oost-Europese volksrepublieken werd in het Westen nauwelijks toegegeven. De marxistische fi losoof Marcuse had uitgevonden dat het voldoende is als iemand weigert aan de consumptiemaatschappij deel te nemen. Begin jaren tachtig verscherpten de tegenstellingen tussen de Sovjet-Unie en de Verenigde Staten zich. Vooral de bewapeningswedloop was zorgwekkend. In 1979 nam de NAVO het besluit raketten te plaatsen als afschrikkingspolitiek op de reeds op Europa gerichte Russische raketten. In Europa ontstond hierop een fanatieke pro-sovjet vredesbeweging, die de regeringen onder druk probeerde te zetten het NAVObesluit
ongedaan te maken. De Sovjet-Unie, die gebukt ging onder grote binnenlandse spanningen, zag zich genoopt tot onderhandelingen mede als gevolg van het plan van de Amerikaanse president Reagan om te beginnen met een Strategic Defense Initiative (SDI) oftewel Star Wars, een ruimteschild van defensieve raketten. De Sovjet-Unie kon een dergelijk miljardenkostend project niet betalen en moest inbinden. Sinds die tijd verminderde de spanning heel snel. Het was de verdienste van de door links zo verguisde Reagan dat politici van beide landen in 1990 verklaarden dat de Koude Oorlog was afgelopen.